ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အမ်ားသေဘာတူမႈ မရွိဘဲ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ေႏွာင္ႀကိဳးေတြ ေၾကာင့္ပါ။ လက္ရွိ တိုင္းျပည္တုိးတက္ေရးအတြက္ စီမံလုပ္ကိုင္ေနရသည့္ NLD အစုိးရကို အရပ္သား အစိုးရလို႔ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ၎တို႔ ကိုယ္တုိင္သည္ပင္လွ်င္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အဓိက ပင္မျဖစ္တဲ့ အေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ပါ။
NLD ဟာ အစိုးရျဖစ္လာေပမယ့္ အားေကာင္းေမာင္းသန္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့ မ႑ိဳင္ဟာ ဥပေဒျပဳေရးျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ တစ္ခုတည္းမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒပါ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ လုပ္သာကိုင္သာ ပတ္၀န္းက်င္ မျဖစ္မႈကလည္း ရွိေနပါတယ္။ ထုိ႔နည္းတူ တျခားတျခားေသာ အဓိက မ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္မွာ ထင္သေလာက္ ခရီးေပါက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈ မရွိပါဘူး။ ဒါကလည္း NLD ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ရည္ ညံ့ဖ်င္းလို႔ မဟုတ္။ NLD ကို ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ေအာက္ ဆြဲမသြင္းခင္ (၀ါ) NLD ကိုယ္တုိင္က စိတ္ပါ၀င္စားစြာ ဦးမလွ်ဳိခင္ကလည္း ခ်မွတ္ထားတဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ စီမံခ်က္ေတြေၾကာင့္ပါ။
NLD ကို ေထာက္ခံမဲ ေပးၿပီး အစိုးရ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ လူထူနဲ႔ အထိေတြ႕ရဆံုး အစိုးရဌာနေတြကို ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း အရပ္သားသမၼတ ၾသဇာမေညာင္းတဲ့ စစ္တပ္ပိုင္ ျပည္ထဲေရးဌာနရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ရွိေနျပန္...အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘက္ကို ၾကည့္မလား။ ၀န္ႀကီးဌာနတိုင္းရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ေနရာတိုင္းမွာ စစ္တပ္ထြက္ မိုးက်ေရႊ ကိုယ္ေတြကို အရံသင့္ ခန္႔ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ထို႔နည္းတူ ေခါက္႐ိုးက်ဳိး ပံုေသကားခ်ပ္သမားေတြက တသီတတန္းႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ NLD ကို ေထာက္ခံမဲ ေပးၿပီး အစိုးရ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ လူထူနဲ႔ အထိေတြ႕ရဆံုး အစိုးရဌာနေတြကို ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း အရပ္သားသမၼတ ၾသဇာမေညာင္းတဲ့ စစ္တပ္ပိုင္ ျပည္ထဲေရးဌာနရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ရွိေနျပန္ပါတယ္။ အဲဒါေတြက အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနတို႔၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္တို႔ပါ။
တရားေရးဘက္ကို ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာတဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ျဖစ္ေနၿပီး အရင့္အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ေရးဆြဲခဲ့တာေၾကာင့္ လူထုကိုးစားလို႔ ရတဲ့ စနစ္ျဖစ္မေနဘဲ အာဏာရွင္သက္ဆိုးရွည္ေရးကိုသာ ကာကြယ္ေပးေနသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျခစားမႈေတြနဲ႔ ပုပ္ေဟာင္ေနၿပီး အက်င့္ပ်က္မႈေတြေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့ခံေနရတဲ့ အေျခအေနပါ။
ေနာက္ထပ္ တစ္ခုကေတာ့ မ႑ိဳင္ေလးရပ္မွာ မပါေပမယ့္ မ႑ိဳင္တစ္ခုသဖြယ္ တစ္ထီးတစ္နန္း ျဖစ္္ေနတဲ့ စစ္တပ္ပါပဲ။ အေျခခံဥပေဒအရ သမၼတသည္ ႏုိင္ငံ့အႀကီးအကဲ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲလို႔ ဘယ္လိုပင္ ဆိုထားေစကာမူ စစ္တပ္သည္ ေျခ/ဥပါ ျပ႒ာန္းကာကြယ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ကင္းလြတ္ၿမဲ လြတ္ ေနပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရး အေၾကာင္းျပၿပီး ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးကို စစ္မႈထမ္းခိုင္းႏုိင္တဲ့ ပါ၀ါ အာဏာကို စစ္တပ္အတြက္ ေျခ/ဥက ေပးထားပါေသးတယ္။
ဒါေတြ အားလံုးသည္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရတဲ့၊ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနေတြပါ။ ဒါဆိုရင္ လက္ရွိ အစိုးရဟာ Self-esteem ေပ်ာက္ဆံုးေနတယ္လု႔ိ ေျပာလို႔ ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုရင္ အစိုးရသည္ အေျခခံဥပေဒက ေပးထားတဲ့လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း ေလွ်ာက္ေနရတာအတြက္ ေၾကာင့္ပါ။
အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္၊ စစ္အစိုးရေခတ္ေအာက္မွာ ေတာင္ ဦးေခါင္းမလွည့္စတမ္း ရပ္တည္ခ်က္မွန္မွန္နဲ႔ လူထုဘက္က ရပ္တည္ခဲ့သူပါ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြ သည္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကာလ ေျခ/ဥ ေအာက္ ေခါင္းတုိး၀င္ၿပီးေနာက္...NLD သည္ ရွစ္ေလးလံုးကာလအလြန္ ၁၉၉၀ ကတည္းက အတုိက္အခံအျဖစ္ ရပ္တည္ၿပီး လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္၊ စစ္အစိုးရေခတ္ေအာက္မွာ ေတာင္ ဦးေခါင္းမလွည့္စတမ္း ရပ္တည္ခ်က္မွန္မွန္နဲ႔ လူထုဘက္က ရပ္တည္ခဲ့သူပါ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြ သည္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကာလ ေျခ/ဥ ေအာက္ ေခါင္းတုိး၀င္ၿပီးေနာက္ ေပ်ာက္ဆံုးကုန္ပါ တယ္။ ေပ်ာက္ဆံုးကုန္တာဟာ လူေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ေျခ/ဥေၾကာင့္ပါ။
ဒီကန္႔သတ္ ပိတ္ဆို႔ခံရမႈေတြက NLD ရဲ႕ လာရာျဖစ္တဲ့ အတုိက္အခံေကာင္းဘ၀ကေန စ်ာန္ေလွ်ာေစ လာပါေတာ့တယ္။ လူယံုထား သက္ကြင္း ျပင္ထားတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ ေျခ/ဥအပါအ၀င္ ဥပေဒေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြက ဆူးၾကားထဲက ပူေဖာင္းလို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါဟာ NLD လာရာ ျဖစ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို သြားဖို႔အတြက္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။
Self-esteem ဟာ အခိုင္းခံ၊ အျခယ္လွယ္ခံမွာမွ ျဖစ္တတ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဦးေဆာင္ ဦးရြတ္ျပဳသူေတြ မွာလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ကိုယ္ရဲ႕ လာရာနဲ႔ လားရာ မတူညီတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္သြားခ်င္တာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီေခတ္နဲ႔ လူထုကို အက်ဳိးျဖစ္္ေစလိုမႈ၊ လားရာက လူထုကို က်ပ္သ ထက္ က်ပ္တည္းေအာင္၊ ေရရာထားတဲ့ ဒီမုိကေရစီအေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ေနတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ဦးေဆာင္ဦးရြတ္ ျပဳသူေတြဟာ Self-esteem ေပ်ာက္ဆံုးတတ္ပါတယ္။
သူမ်ားက ယံုၾကည္ကိုးစားလာေအာင္ ရာထူးအာဏာနဲ႔ လုပ္ယူလုိ႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း Self-esteem ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ရာထူးအာဏာ ပါ၀ါေတြနဲ႔ လုပ္လို႔ မရပါဘူး။ ကိုယ့္ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈအေပၚ မလံုမလဲ ျဖစ္လာ တဲ့အခါမ်ဳိးမွာ မိမိလာရာနဲ႔ လားရာကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္လာတတ္ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ကာလမွာ Self-esteem က ေပ်ာက္ကြယ္တတ္ပါတယ္။ လူထုရဲ႕ လိုလားခ်က္ကို သိေနခ်ိန္ အကန္႔အသတ္ေတြေၾကာင့္ မလုပ္ေပးႏုိင္ တဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ငါ ေရြးခ်ယ္တဲ့လမ္းဟာ မွန္ေကာ မွန္ေသးရဲ႕လား၊ ျပင္ဆင္လို႔ ရပါ့မလားဆိုတဲ့ စိတ္ေတြဟာ Self-esteem ကို က်ဆင္းေစတတ္ပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးကို လက္ရွိ NLD ပါတီေခါင္းေဆာင္းပိုင္း၊ NLD အစုိးရထိပ္ ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ မျဖစ္ဘူးလို႔ အတတ္ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ေျခ/ဥ ကို ၀င္ျပင္မယ္ဆိုၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခဲ့ၿပီး တကယ္တမ္း ျပင္ဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္လုိ႔ ေျပာဆိုလာမႈေတြက NLD ဘက္မွာ ရွိေနပါၿပီ။
ထိရခက္တဲ့ ေျခ/ဥ၊ အဘက္ဘက္က ပညာျပဖို႔ စိုင္းျပင္းေနတဲ့ လူတစ္စု၊ တစ္ထီးတစ္နန္းနဲ႔ ေသနတ္ရမ္းျပ ေနတဲ့ စစ္တပ္၊ လာသမွ် အိပ္ထဲထည့္ လူထုအတြက္ အားမကိုးရတဲ့ တရားေရး။ ဒါ့အျပင္ အတိုက္အခံဘ၀ က လာခဲ့လို႔ တိုက္မယ္၊ ခိုက္မယ္၊ တြန္းမယ္၊ ထိုးမယ္ဆိုရင္ အားေကာင္းေပမယ့္ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္က တည္ ေဆာက္သူျဖစ္တဲ့အခါမွာ အားေကာင္းေမာင္းသန္ မျဖစ္တဲ့ NLD ရဲ႕ လက္ရွိ အေနအထား...ထိရခက္တဲ့ ေျခ/ဥ၊ အဘက္ဘက္က ပညာျပဖို႔ စိုင္းျပင္းေနတဲ့ လူတစ္စု၊ တစ္ထီးတစ္နန္းနဲ႔ ေသနတ္ရမ္းျပ ေနတဲ့ စစ္တပ္၊ လာသမွ် အိပ္ထဲထည့္ လူထုအတြက္ အားမကိုးရတဲ့ တရားေရး။ ဒါ့အျပင္ အတိုက္အခံဘ၀ က လာခဲ့လို႔ တိုက္မယ္၊ ခိုက္မယ္၊ တြန္းမယ္၊ ထိုးမယ္ဆိုရင္ အားေကာင္းေပမယ့္ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္က တည္ ေဆာက္သူျဖစ္တဲ့အခါမွာ အားေကာင္းေမာင္းသန္ မျဖစ္တဲ့ NLD ရဲ႕ လက္ရွိ အေနအထားေတြက လာရာနဲ႔ လားရာက ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္လို႔ လာေနပါၿပီ။ ထိလို႔ ရသမွ်ကိုသာ ထိေတြ႕လုပ္ကိုင္ေနရတဲ့ NLD သည္ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းက ျဖစ္တည္လာတဲ့ NLD မဟုတ္ေတာ့။ ေျခ/ဥ အလိုက် ကျပအသံုးေတာ္ခံေန။
တကယ္ေတာ့ ဒီလို အေျခအေနေတြ အားလံုးဟာ စစ္အာဏာရွင္ အလိုက် စစ္တပ္ အာဏာၿမဲေရးကို အဓိကထားတဲ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ပါပဲ။ ေရွ႕ကို တိုးလိုတဲ့ NLD အတြက္ ကန္႔လန္႔ခံ႐ံုတင္မက ေနာက္ကိုပါ ျပန္ဆြဲေစတဲ့ ဒီဥပေဒေၾကာင့္ပါ။ ျပင္ဆင္မယ္လုိ႔ ဆုိေပမယ့္ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ေတာင္ ခက္ခဲလွတဲ့ ဒီေျခ/ဥ ကို ကာကြယ္ေနရတာဟာ ကိုယ့္ကို ႏွိပ္စက္ကလူ ျပဳ နားရင္း႐ိုက္ေနသူကို မာစတာ၊ မာစတာနဲ႔ ေခၚေနရတဲ့ ဘ၀ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ဒီအေနအထားက လြတ္ေျမာက္ၿပီး Self-esteem ရွိရွိ ရပ္တည္ႏုိင္ဖုိ႔ NLD အတြက္ ထြက္ေပါက္က တစ္ခုတည္းပါ။ ဒါဟာ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး (သို႔မဟုတ္) အသစ္ျပန္လည္ ေရးဆြဲေရးပါပဲ။ ဒီလို လုပ္ ေဆာင္ဖုိ႔ ခက္ခဲတယ္ဆိုေပမယ့္ ဒါဟာ NLD အတြက္ အေရးအပါဆံုး မွတ္တုိင္တစ္ခုလို႔ ဆုိရမွာပါ။
ေအာင္ထြန္းလင္း
(၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၁၇ ရက္ ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ ေန႔စဥ္သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပၿပီးေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။)
