Crusades Journalism. ဒီစကားကို စတင္ေျပာျပခဲ့သူက ကြယ္လြန္တာ ေလးႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ၿပီျဖစ္တဲ့ ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္။ သတင္းသမားေတြဟာ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ေန႐ံုနဲ႔ မလံုေလာက္ေအာင္ အမွား တရားေတြ ႀကီးစိုးေနတဲ့ ေခတ္မွာ က်င့္သံုးရမယ့္ Crusades Journalism ။ ျမန္မာလိုဆိုရင္ေတာ့ တိုက္ပြဲ၀င္ သတင္းစာပညာေပါ့။
ဒီစကားကို ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ မကြယ္လြန္မီ လပိုင္းအတြင္းကပဲ ေျပာခဲ့တာပါ။
“သတင္းစာဆရာ လုပ္တဲ့သူက အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ကိုယ့္စားပြဲကိုယ္ထိုင္၊ ကိုယ့္စာအုပ္ ကိုယ္လွန္ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ကေလာင္နဲ႔ကိုယ္ ေရးခ်င္တာ ေရးေန႐ံုနဲ႔ မၿပီးေတာ့ဘူး။ အမွားတရားေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရမယ္။ တိုက္ပြဲ၀င္ရမယ္။ အမွားတရားေတြကို တြန္းလွန္ရမယ္။ Crusades Journalism ေပါ႔ဗ်ာ။ Crusades ဆိုတာ တိုက္ပြဲ၀င္တာေပါ႔ဗ်ာ၊ တိုက္ပြဲ၀င္ရမယ့္ ေခတ္ကိုေရာက္ေနၿပီလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္လာတယ္” တဲ့။ ျပတ္သားတဲ့ လမ္းညႊန္ခ်က္။
သတင္းသမားဆိုတာ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ရမယ္ ဆိုတာက သတင္းသမားလုပ္မယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ တာနဲ႔ ကာလရည္ၾကည္ သေႏၶတည္ၿပီး ပါလာတဲ့ တာ၀န္၊ က်င့္၀တ္၊ ၀တၱရား။ အမွားတရားေတြကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္၊ ႐ႈပ္ခ်၊ တိုက္ခိုက္ရမယ္ဆုိတာက ဒီကေန႔ ေခတ္ကာလ အေျခအေနက သတင္းသမားေတြကို ေပးထားတဲ့၊ ေပးလိုက္တဲ့ သမုိင္းေပးတာ၀န္။ သမိုင္းေပးတာ၀န္လို႔ ေျပာရတာ အေၾကာင္းအရင္း ရွိပါတယ္။
အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြ၊ အာဏာအလြဲသံုးစားမႈေတြ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြ၊
တာ၀န္မခံမႈေတြက ဒီကေန႔ ဒီအခ်ိန္အထိ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သလို တျခား တျခားေသာ
အမွားတရားေတြကလည္း ႀကီးစိုးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ညီေလး ကိုႀကီး ဆက္ဆံေရး၊ အဘ
ငါ့သား ဆက္ဆံေရးနဲ႔ အစိုးရယႏၱရားကို ေမာင္းႏွင္ေနတုန္း...
ဒီကေန႔ မ်က္ေမွာက္ ျမန္မာျပည္အေျခအေနဟာ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ဘက္ေပါင္းစံုမွာ အမွားတရား ေတြက ႀကီးစိုးေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ NLD အစိုးရ တက္လာလို႔ ေခတ္ ေျပာင္းၿပီ၊ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ေရာက္ၿပီလို႔ ေၾကြးေၾကာ္ႀကံဳး၀ါးသူေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နာမည္ခံထားတဲ့ ဒီမုိကေရစီ အစိုးရလို႔ ေထာက္ျပသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆုိရင္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္သူ ထိပ္ပိုင္းကြက္ကြက္ကေလးသာ NLD က ျဖစ္ၿပီး က်န္တဲ့အပိုင္းမွာ ေတာ့ စစ္အစိုးရလက္က်န္ ယႏၱရားေဟာင္း မိုးက်ေရႊကိုယ္ေတြခ်ည္းပါပဲ။ ဒီေတာ့ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြ၊ အာဏာအလြဲသံုးစားမႈေတြ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြ၊ တာ၀န္မခံမႈေတြက ဒီကေန႔ ဒီအခ်ိန္အထိ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သလို တျခား တျခားေသာ အမွားတရားေတြကလည္း ႀကီးစိုးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ညီေလး ကိုႀကီး ဆက္ဆံေရး၊ အဘ ငါ့သား ဆက္ဆံေရးနဲ႔ အစိုးရယႏၱရားကို ေမာင္းႏွင္ေနတုန္းပါပဲ။
သတင္းသမားေတြဟာ အစိုးရယႏၱရားမွာ တစံုတရာ ခၽြတ္ေခ်ာ္တိမ္းေစာင္းေနတယ္ဆုိရင္ ေထာက္ျပေ၀ဖန္ အႀကံျပဳ ေရးသားေဖာ္ထုတ္္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီကေန႔ေခတ္ကာလက ဒီေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီခၽြတ္ေခ်ာ္တိမ္းေစာင္းမႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ လူမသိ သူမသိ ဖံုးကြယ္ထားတာေတြ ဘာေတြ ရွိေသးသလဲ၊ ဘယ္သူေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသလဲ ဆိုတာေတြကို တူးၾက၊ ေဖာ္ၾက၊ ဆြၾက၊ တိုက္ခိုက္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ ေျပာရရင္ ဒီကေန႔ ရန္ကုန္က သံုးမည္ရ ထိန္ပင္အမႈိက္ပံု မီးေလာင္လို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး မီးခိုးမႈိင္း တုိက္ခံရတဲ့ကိစၥ။ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ ဒုကၡေရာက္ၾကရပါတယ္ဆိုတာက လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္ သတင္း တင္ဆက္ျခင္းပဲ။ ဒါ့ထက္ ပိုၿပီး တူးဆြေဖာ္ထုတ္ ေရးသားသင့္တာက ဒီအမႈိက္ပံုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရရဲ႕ စီမံ ခန္႔ခြဲမႈအပိုင္းမွာ ဘာေတြ အားနည္းေနသလဲ၊ ဘယ္ေနရာမွာ လြဲေခ်ာ္ေနသလဲ၊ ဒီ အားနည္းလြဲေခ်ာ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တာ၀န္ယူ၊ တာ၀န္ခံေျဖရွင္းရမယ့္သူေတြ ဘာလုပ္ေနၾကသလဲ၊ ျဖစ္မွ ထရွင္းတတ္တဲ့ တာ၀န္ရွိသူ ေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကို ႀကိဳျမင္ႏုိင္စြမ္း နည္းပါးမႈ စတဲ့ စတဲ့ ကိစၥေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရမွာပါ။
မစားရ ၀ခမန္း စီမံကိန္းေတြ ခ်ျပလုပ္ေဆာင္ခဲ့သူေတြရဲ႕ တာ၀န္ခံ
လုပ္ေဆာင္မႈမရွိတဲ့အေပၚ တိုက္ခုိက္ရမယ္။ တိုက္ခိုက္ ရမယ္ဆိုတဲ့ စကား
သံုးႏႈန္းတာဟာ ပုဂၢိဳလ္ေရး တိုက္ခိုင္တာမ်ဳိးကို ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။
ယူထားတဲ့ ေနရာ၊ ရာထူးနဲ႔ ထိုက္တန္တဲ့...
ဒီအမႈိက္ပံုႀကီးကေန ေရႊထြက္ေအာင္ (လွ်ပ္စစ္ထုတ္မည့္ကိစၥ) လုပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း သိရေတာ့ ဒီစီမံကိန္းေတြကေကာ ဘယ္ေတြ ေရာက္ကုန္ၿပီလဲ၊ တခ်ဳိ႕ဆို MOU, MOA ေတြ ထိုးၿပီး တင္ဒါေတြေတာင္ ခ်ထားေပးထားတယ္ဆုိေတာ့ အခု မီးေလာင္မႈ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးအတြက္ ဘယ္သူေတြက တာ၀န္ခံမတုန္း။ ဒါေတြကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး လူထုကို ခ်ျပရမယ္၊ ဒါ့အျပင္ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မစားရ ၀ခမန္း စီမံကိန္းေတြ ခ်ျပလုပ္ေဆာင္ခဲ့သူေတြရဲ႕ တာ၀န္ခံ လုပ္ေဆာင္မႈမရွိတဲ့အေပၚ တိုက္ခုိက္ရမယ္။ တိုက္ခိုက္ ရမယ္ဆိုတဲ့ စကား သံုးႏႈန္းတာဟာ ပုဂၢိဳလ္ေရး တိုက္ခိုင္တာမ်ဳိးကို ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ယူထားတဲ့ ေနရာ၊ ရာထူးနဲ႔ ထိုက္တန္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈ၊ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈ မရွိျခင္းကို တိုက္ခိုက္ရမယ္လုိ႔ ဆိုလိုျခင္းပါ။
“ေလာကႀကီးတစ္ခုလံုးမွာ အမွားတရားေတြဟာ ေနရာတိုင္းမွာရွိတယ္။ အမွားတရားေတြ ႀကီးစိုးေနတယ္၊ အမွားတရားေတြ ျပန္႔ပြားေနတယ္၊ အမွားတရားေတြ လႊမ္းမိုးေနတယ္ . . .ေလာကႀကီးက ေျပာင္းလဲလာတယ္၊ ေထြျပားလာတယ္၊ ႐ႈပ္ေထြးလာတယ္၊ အမွားတရားေတြ၊ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ အမွားတရားေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရမယ္။ ဖြင့္ခ်ရမယ္၊ တိုက္ခိုက္ရမယ္။ အဲဒါေတြကို ၿဖိဳခြင္းရမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္” လုိ႔ အဘ ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္က အနာဂတ္ကို ေမွ်ာ္ေတြး မွာတမ္းေတြ ေခၽြခဲ့ၿပီးသားပါ။
“ႏိုင္ငံေရးတုိ႔၊ စီးပြားေရးတို႔၊ လူမႈေရးတို႔၊ ဘာသာေရးတို႔ ဟာမ်ိဳးေတြမွာလည္း အမွားတရားေတြ လႊမ္းမိုးစျပဳတဲ့ အယူအဆေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အားလံုးဟာ အမွန္တရားဘက္ကေန ရပ္တည္ပါ။ ေကာင္းပါတယ္။ အလားတူပဲ အမွားတရားေတြကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ၾကပါ၊ တိုက္ဖ်က္ၾကပါ။ ဒီလုိလုပ္ျခင္း အားျဖင့္သာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ သတင္းစာတာ၀န္ဟာ ေက်လိမ့္မယ္။ သတင္းစာသမားရဲ႕ ဂုဏ္ျဒပ္ဟာ ျမင့္မား လိမ့္မယ္။ သတင္းစာသမားရဲ႕ လုပ္ငန္းဟာလည္း ထြန္းေတာက္လာလိမ့္မယ္” တဲ့။
ထိန္ပင္ အမႈိက္ပံုေၾကာင့္ ၿမိဳ႕လံုးကၽြတ္ မီးခိုးဖံုးရတဲ့ကိစၥကိုပဲ ထပ္ၿပီး ဥပမာ ေပးပါရေစ။
ဒီကိစၥေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြကို ဘယ္သူမွ အခုအခ်ိန္အထိ တာ၀န္ယူေပးတာ မရွိေသးပါဘူး။ ဗဟိုအဆင့္ ၀န္ႀကီးဌာနက ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ကိုသာ ညႊန္ၾကားတယ္။ ညြန္ၾကားခ်က္ ေနာက္ဆံုးမွာ “မိမိအိမ္၊ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ မီးခိုးအလြန္ထူထပ္လာပါက သက္ဆုိင္ရာတာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ မီးခိုးလြတ္ကင္းရာ ေနရာေဒသမ်ားသို႔ ေခတၱေရႊ႕ေျပာင္းခိုလႈံေနထိုင္ပါ” တဲ့။ “သက္ဆိုင္ရာတာ၀န္ရွွိသူ” ဆိုတာ ဘယ္သူလဲ၊ “မီးခိုးလြတ္ကင္းရာ ေနရာေဒသ” ဆိုတာ ဘယ္ေနရာလဲ၊ “ေခတၱေရႊ႕ေျပာင္း ခိုလႈံေနထိုင္ပါ” ဆိုတာ ဘယ္အခ်ိန္ကာလအထိလဲ။ ဘာတစ္ခုမွ မပါပါဘူး။
ဒီမီးေလာင္မႈနဲ႔ ပတ္္သက္ၿပီး ရန္ကုန္တုိင္းအစိုးရအဖြဲ႕လူမႈေရး၀န္ႀကီးဆိုသူနဲ႔ The Voice သတင္းစာတို႔ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ စိုးရိမ္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြကို ဘာအာမခံ်က္ ေပးခ်င္တာရွိသလဲလို႔ သတင္းေထာက္က ေမးထားပါတယ္။ က်န္းမာေရးအသိ၊ သတိနဲ႔ စိုးရိမ္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ အေျဖကေတာ့ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတတ္ႏုိင္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္၊ ျပည္သူေတြ စိုးရိမ္ မွာလည္း သိပါတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္းပိုႀကိဳးစားေနပါတယ္။ အဓိက က မီးထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားတယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း အနီးအနားရပ္ကြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာေပးမႈ လုပ္ဖုိ႔ ရွိတယ္။ လူမႈ ကူညီေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အေကာင္းဆံုး ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးႏုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္” တဲ့။ ပ်ားရည္နဲ႔ ၀မ္းခ်သြားတဲ့ အေျဖေတြ။ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈ ကင္းမဲ့တဲ့ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူရဲ႕ ေျဖၾကားမႈ။ ေမးတဲ့ေမးခြန္းကို နားမလည္တာလား၊ သာမန္ကာလွ်ံကာကိစၥလို႔ ေတြးေတာၿပီး ေျဖၾကားထားတာလား မသိ။ အစိုးရက တာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာကို တာ၀န္ယူ၊ တာ၀န္ခံေပးရမယ့္ အာမခံခ်က္ ေပးရမွာကို မေျဖ၊ ဘာလုပ္ ပါမယ္ဆိုတာကိုပဲ ေျဖသြားပါတယ္။ အရပ္စကာနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ဒီေလာက္နဲ႔ေတာ့ တက္မလာပါနဲ႔လို႔။
အခုလို ေရးတာဟာ အဲဒီ တိုင္း၀န္ႀကီးကို ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ တိုက္ခိုက္လိုျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ အမႈိက္ပံု မီးေလာင္မႈ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဆိုးက်ဳိး၊ လူထုရဲ႕ စိုးရိမ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မီဒီယာက တာ၀န္သိစြာနဲ႔ ေမးျမန္းေန ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေမးျမန္းခံရသူက ဘာလုပ္ေနပါတယ္၊ ညာလုပ္ေနပါတယ္ဆိုတာထက္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရမွာ တာ၀န္ရွိတယ္၊ အစိုးရက ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြအတြက္ ဘယ္လို အာမခံခ်က္ ေတြ ေပးမယ္ (ဥပမာ ဒါနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ေရာဂါျဖစ္လာသူေတြကို အခမဲ့ ကုသေပးမယ္၊ ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔လိုသူ/ခက္ခဲသူေတြအတြက္ ယာဥ္ေတြ စီစဥ္ေပးမယ္၊ ေနရာထိုင္ခင္း စီစဥ္ေပးမယ္) ဆိုတာမ်ဳိး ျဖစ္ရမွာပါ။
တစ္တုိင္းလံုးကို ဖခင္လုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနပါတယ္ဆိုတဲ့ တိုင္းအႀကီးအကဲလည္း
အသံမထြက္၊ အမႈိက္ကေန ေရႊထြက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ္ လို႔ဆိုထားတဲ့ စလြယ္ရ
ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္လည္း အသံတိတ္ေနပါတယ္။ အသံထြက္တာ ႏွစ္ခုတည္း ရွိ...
တကယ္ေတာ့ ဒီအမႈိက္ပံုမီးေလာင္ၿပီး ၿမိဳ႕ကို မီးခိုးဖံုးတဲ့ကိစၥဟာ ဆုိင္ရာဆုိင္ရာက႑အလိုက္္ တာ၀န္ယူ၊ တာ၀န္ခံရမယ့္ တာ၀န္ရွိသူေတြ အဆင့္ဆင့္ ရွိပါတယ္။ ဒီကေန႔ ဒီအခ်ိန္အထိ ဘယ္သူကမွ ကၽြန္ေတာ့္ တာ၀န္ပါ၊ ကၽြန္မ တာ၀န္ပါလုိ႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာသူ တစ္ဦးတစ္ေလမွ မရွိေသးပါဘူး။ တစ္တုိင္းလံုးကို ဖခင္လုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနပါတယ္ဆိုတဲ့ တိုင္းအႀကီးအကဲလည္း အသံမထြက္၊ အမႈိက္ကေန ေရႊထြက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ္ လို႔ဆိုထားတဲ့ စလြယ္ရ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္လည္း အသံတိတ္ေနပါတယ္။ အသံထြက္တာ ႏွစ္ခုတည္း ရွိတယ္။ မီးခိုးနဲ႔ ေညွာ္နံ႔ ခံေနရတဲ့ ျပည္သူနဲ႔ တာ၀န္သိ မီဒီယာေတြ။ ထိန္ပင္ ကိစၥ ထားေတာ့။
ေနာက္ဆံုးပိတ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ မီဒီယာေတြဟာ အမွန္တရားေတြကိုခ်ည္း ေဖာ္ထုတ္လုိ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ အမွားတရားေတြ ႀကီးစိုးၿပီး တာ၀န္ခံ၊ တာ၀န္ယူမႈ နည္းသူေတြေအာက္မွာ ျပည္သူေတြ ျပားျပား၀ပ္ေနရပါၿပီ။ ဒါေတြကို ေဖာ္ထုတ္ရမယ္၊ တိုက္ဖ်က္ရမယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး ေဖာ္ထုတ္၊ တိုက္ဖ်က္တဲ့ေနရာမွာ လူပုဂၢိဳလ္ထက္ လုပ္ရပ္ေတြအေပၚ ဦးတည္ရမယ္ဆုိတာပါပဲ။ ဒီလို လုပ္ျခင္းဟာ လမ္းလႊဲေနသူေတြရဲ႕ တာ၀န္ရွိမႈကို မီးေမာင္းထိုးျပျခင္းျဖစ္သလို သတင္းစာသမားေတြရဲ႕ တန္ဖိုးကိုလည္း ျပရာျဖစ္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုက္ ရပါတယ္။
ေအာင္ထြန္းလင္း(၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေမလ ၁ ရက္ထုတ္ ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ ေန႔စဥ္သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။)