အစိုးရသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ နယ္နိမိတ္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ ခ်င္းေတြ အတြက္ပဲ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာရင္ ေတာ္ေတာ္မွားတယ္

ခ်င္းျပည္နယ္ စည္ပင္သာယာေရး၊ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ဆလိုင္းအိုက္ဇက္ခင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းျခင္း (၃)

Photo by Salai Isaac Khen's Facebook

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္က်ဆံုး ျပည္နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္၌ ေဒသ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနေပသည္။ ေဒသတြင္း စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရး မွသည္ အျခားေသာ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား ျပည့္စံုေရးအထိ မ်ားစြာ လုပ္ကိုင္ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ ျပည္နယ္၏ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ား ဆံုး႐ႈံးေနမႈအပါအ၀င္ ျပည္ပေရာက္ ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ျပန္လာေရးမွာလည္း ျပည္နယ္အစိုးရအတြက္ စိန္ေခၚခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေနၿပီး တိုင္းရင္းသားမ်ားၾကား မ်ဳိးႏြယ္စု မတူညီမႈ ျပႆနာမ်ားကလည္း မျဖစ္မေန ေျဖရွင္းရမည့္ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေနေပသည္။

ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ျဖည့္တင္း လုပ္ေဆာင္ရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ား၊ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပႆနာမ်ားစြာ ရွိသည့္အနက္ မည္သည့္က႑အား စတင္ကိုင္တြယ္ရမည့္ဆိုသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ စည္ပင္သာယာေရး၊ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ဆလိုင္းအိုက္ဇက္ခင္အား ေအာက္ခ်င္းသစၥာ သတင္းေအဂ်င္စီမွာ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခဲ့မႈအား ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

--------------------------------

ေမး - ေနာက္တစ္ခုက ထင္သာျမင္သာ ရွိတဲ့ကိစၥတစ္ခုပါ။ ျပည္နယ္မတုိးတက္ရတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိးက်ဳိးထဲမွာ Migratation ျဖစ္တာလည္း ပါ၀င္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။။ ဒီေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို ကုစားဖို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ဳိး လုပ္ဖုိ္႔ စဥ္းစားထားတာ ရွိလား၊ ဘယ္ လို စီမံကိန္းေတြ ခ်ထားတာ ရွိသလဲ။

ေျဖ - တကယ့္တကယ္ေတာ့ ဒါက အစုိးရသစ္မွာ အဓိက ထည့္သြင္းစဥ္းစားတဲ့ စဥ္းစားခ်က္တစ္ခု ျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီ ၂၀၁၄ UNHCR ရဲ႕ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ဒုကၡသည္မ်ား မဟာမင္းႀကီး႐ံုး ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ဒုကၡသည္ေပါ့၊ ႏုိင္ငံေရးအရေပါ့ေနာ္။ ကိုယ့္တုိင္းျပည္ ထဲ ေနရပ္စြန္႔ခြာၿပီးေတာ့ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရတဲ့ အုပ္စုမွာ အဲဒီအေရအတြက္က ၁၀ သိန္း ေလာက္ ရွိတယ္၊ တစ္သန္းေပါ့။ အဲဒီထဲမွာ ပထမအမ်ားဆံုးကေတ့ ဗီယက္နမ္ေပါ့။ ဒုတိယ အမ်ားဆံုးကေတာ့ ျမန္မာျပည္က ျဖစ္တယ္။။ အဲဒီေတာ့ ဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့အထဲမွာ အေရ အတြက္ ပထမအမ်ားဆံုးကေတာ့ ဘဂၤါလီ။ ဒီဘက္ ရခိုင္ျပည္ဘက္က အုပ္စုေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒုတိယအမ်ားဆံုးကေတာ့ ခ်င္းေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွရဲ႕ Refugee စာရင္းထဲမွာ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ အထဲမွာကိုယ္၌က ခ်င္းေတြက တတိယ အမ်ားဆံုးထဲ မွာပါေနတယ္။ စနစ္တက် မွတ္တမ္းမတင္ထားတဲ့ စာရင္းေတြကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိလို႔ရွိရင္ ဒီထက္ ပိုမ်ားႏုိင္စရာ အေၾကာင္းရွိတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ဒုကၡသည္ကိစၥ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္ ႀကီးကို ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ စဥ္းစားရမယ့္ ကိစၥ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒုကၡသည္ ရွိတာေပါ့ေလ။ IDPs မဟုတ္ဘူးေနာ္။ IDPs ကေတာ့ ေနရပ္စြန္႔ခြာျပည္သူေတြက်ေတာ့ ကိုယ့္တုိင္းျပည္ထဲမွာပဲ ကိုယ္ရြာကေန ေနာက္တစ္ေန ရာ ေျပာင္းတာ၊ ကိုယ့္ျပည္နယ္ထဲကေန တျခားေရြ႕ရတာ၊ အဲဒါက IDPs ေတြ။ ဒုကၡသည္ေတြက ကိုယ့္တိုင္းျပည္ထဲကေန အျပင္ကို ေရာက္သြားတဲ့ အုပ္စုေတြ။ ဒုကၡသည္ေတြမွာက ကရင္မွာ ရွိတယ္၊ ရွမ္းမွာ ရွိတယ္၊ မြန္မွာ ရွိတယ္၊ တနသၤာရီမွာ ရွိတယ္။ ဒါက ယိုးဒယားဘက္ကို ဒုကၡသည္ အေနနဲ႔ သြားေနၾကတာေပါ့။ အဲဒီဟာေတြက စစ္ေၾကာင့္၊ တုိက္႐ိုက္ ပစ္ခတ္တိုက္ခက္မႈ ျဖစ္ၾကလုိ႔၊ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ၾကလို႔၊ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ၾကလို႔ ေျပးၾကတာ ျဖစ္တယ္။

Refugee Return ကို စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က သူတုိ႔ ကိုယ္တုိင္ျပန္လာဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္တဲ့ဟာ ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။ တကယ့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့၊ အရွက္ရ ေစေသာ သို႔တည္းမဟုတ္ မ်က္ႏွာငယ္ရေစေသာ ျပန္လာမႈမ်ဳိး မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ Safe Return ေပါ့။ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ေနရပ္ျပန္လာျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ဖို႔...

ဒါေပမဲ့ ခ်င္းမွာ ျဖစ္တာဥစၥာက တိုက္႐ိုက္ပစ္ၾက ခတ္ၾကလို႔ မဟုတ္ဘူး။ တိုက္႐ိုက္ ပစ္ၾကခတ္ၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ထြက္ေျပးၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါ အေစာပိုင္း ကၽြန္ေတာ္ ေျပာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအရ ျဖတ္ေလးျဖတ္ေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးအရ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ျပဳၿပီးတဲ့အခါမွာ စီးပြားေရးစနစ္ကို ပ်က္ထြက္သြားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္အခါမွာ အဲဒီလူေတြ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္လာတယ္၊ အလုပ္အကိုင္ မရွိၾကေတာ့ဘူး။ မစားႏုိင္ မေသာက္ႏုိင္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘာျဖစ္ သလဲဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးအရ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈျဖစ္လာတဲ့အခါ စီးပြားေရးက ခၽြတ္ၿခံဳက်တယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ ဒီဒဏ္ကို ေတြ႕တဲ့သူေတြက ထြက္ေျပးၿပီးေတာ့၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္က ထြက္ၿပီး ေတာ့မွ တစ္ေနရာမွာ ခိုလႈံၾကရတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ ဒုကၡသည္ ျဖစ္တာသည္ အဲဒီကိစၥက One of the Root (ေရေသာက္ျမစ္တစ္ခု) ျဖစ္တယ္။ ဆုိေတာ့ တျခားႏုိင္ငံေရးေၾကာင့္၊ ၈၈ အေရးအခင္းမွာ ပါလို႔ ေျပးရတဲ့အေရအတြက္ထက္ ႏုိင္ငံေရး ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာတဲ့ စီးပြားေရးခၽြတ္ၿခံဳက်မႈကို မခံႏုိင္ေတာ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မို႔လို႔ ထြက္ေျပးရတဲ့ အေရအတြက္က အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ က ခုနက ေျပာတဲ့ Refugee Retrun, ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာမယ့္ ကိစၥကို အထူးအေလးအနက္ ထားၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ဘာတစ္ခု ျပန္စဥ္းစားသလဲဆိုေတာ့ Refugee ေတြ မေလးရွားမွာ အမ်ားဆံုး ေနတယ္။ Third Country တတိယႏုိင္ငံ ေရာက္သြားတဲ့ အုပ္စုေတြ ကေတာ့ အေမရိကားတို႔ ၾသစေၾတးလ်တို႔ေရာက္တဲ့ အုပ္စုေတြကေတာ့ အေျခအေန ေကာင္း တယ္။ သူတို႔က ဟိုဘက္မွာ သက္ဆုိင္ရာ တတိယႏုိင္ငံမွာ ျပန္လည္ အေျခခ်ခြင့္ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေနရာကို မေရာက္ခင္ ေလာေလာဆယ္ ၾကားစခန္းေပါ့။ ၾကားစခန္းျဖစ္တဲ့ မေလးရွားလိုမ်ဳိး၊ အိႏၵိယလိုမ်ဳိး ေရာက္တဲ့သူေတြအတြက္က အင္မတန္ အခက္အခဲႀကံဳရတာ ျဖစ္တယ္။ မေလးရွား မွာဆုိရင္ အလုပ္လုပ္လုိ႔ ရတယ္၊ သို႔ေသာ္ စာသင္တာတုိ႔၊ ေက်ာင္းတက္တာတို႔ လုပ္လုိ႔ မရဘူး။ မေလးရွားမွာလည္းပဲ ေနရာတိုင္း မသြား မရဘူး။ အမ်ားဆံုးက ကိုယ့္ေနရာမွာ ကိုယ္ေနရတယ္။ ဥပမာ ကြာလာလမ္ပူတစ္၀ိုက္မွာ ေနတဲ့သူေတြက ဟိုဘက္ ေဘာ္နီယုိတို႔ဘက္၊ ဟိုဘက္ မသြားရဘူး အစရွိသျဖင့္ေပါ့။ ဆုိေတာ့ သူတို႔ထဲမွာ ကန္႔သတ္ထားတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ ႏုိင္ငံ တကာ ေလွ်ာက္သြားလို႔ မရဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အိႏိၵယက လူေတြက်ေတာ့ ေက်ာင္းတက္လို႔ ရတယ္။ ေက်ာင္းတက္ခြင့္ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္လုပ္ခြင့္ မရျပန္ဘူး။ ဆိုေတာ့ အဲဒါေတြ ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး အကန္႔အသတ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အခါမွာ ဒီ Refugee Return ကိုလည္း စဥ္းစားတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီ Refugee Return ကို စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က သူတုိ႔ ကိုယ္တုိင္ျပန္လာဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္တဲ့ဟာ ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။ တကယ့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့၊ အရွက္ရ ေစေသာ သို႔တည္းမဟုတ္ မ်က္ႏွာငယ္ရေစေသာ ျပန္လာမႈမ်ဳိး မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ Safe Return ေပါ့။ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ေနရပ္ျပန္လာျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ဖို႔ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အထူး အေလးအနက္ထား ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေလာေလာဆယ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီဟာကို မကိုင္တြယ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ရက္ ၁၀၀ အတြင္းမွာေတာ့ မကိုင္တြယ္ႏုိင္ ေသးပါဘူး။ ဘာလု႔ိဆုိေတာ့ ဒါက သြားတဲ့အခါမွာ Resettlement, ေနရာခ်ထားေရး၊ ျပန္လည္ထူ ေထာင္ေရးကိစၥေတြ အမ်ားႀကီး စဥ္းစားရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔။ သုိ႔ေသာ္လည္းပဲ ဒါေတြကို ျပည္နယ္အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ မလြဲမေသြ စဥ္းစားဖုိ႔ေတာ့ ရွိပါတယ္။

Photo by Salai Isaac Khen's Facebook

ေမး - ၀န္ႀကီး ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာလည္း ရွိပါတယ္။ ျပည္နယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ မယ့္ က႑ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္ေပါ့။ ဒီက႑ေတြမွာ ဘယ္ Sector ကိုေတာ့ ခ်က္ခ်င္း လုပ္ရ မယ့္ စသျဖင့္ သီးျခားခြဲထားတာမ်ဳိး ရွိရင္ ေျပာပါဦး။

ေျဖ - အဲဒါမ်ဳိးကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အၿပီးသတ္ ႐ုပ္လံုးမေပၚေသးဘူး။ အခု ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဖိုရမ္ေတြ လုပ္ေနတယ္။ ဆုိောတ့ အဲဒီဖိုရမ္ေတြ ၿပီးသြားတဲ့အခါ Paper ေတြ ထြက္လာလိမ့္မယ္။ ဘယ္က႑ကိုေတာ့ ေရတို၊ ဘယ္ဟာေတာ့ ေရရွည္၊ ဘယ္ဟာေတာ့ ေရလတ္ စသျဖင့္ ေပၚလာလိမ့္မယ္။ အေရးႀကီးတာက ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ႕ Development Plan ေပါ့။ ျပည္နယ္ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈဆုိင္ရာ စီမံခ်က္ေတြ ဒါလည္း တျဖည္းျဖည္း ႐ုပ္လံုးေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ ေလာေလာဆယ္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အမ်ားဆံုးအခ်ိန္ေပးေနတာကေတာ့ အရင္အစုိးရလက္ထက္တုန္းက မၿပီးျပတ္ေသးတဲ့ လုပ္ငန္းေၾကြးက်န္ေတြပါ။ ဒါေတြကို လက္စသတ္ေနတာ။ အဲဒီက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကိစၥေတြကို၊ အရင္အစုိးရလက္ထက္က ဒီဘက္ကူးလာတဲ့ ကိစၥေတြကို ပစ္ထားလို႔ မရေသးဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ငန္းသစ္ေတြ၊ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ ကိစၥေတြကို မကိုင္ႏုိင္ေသးခင္ အဲဒါေတြ ကိုင္ဖို႔အတြက္က အခုေလာေလာဆယ္ အရင္အစုိးရလက္ထက္က ပါလာတဲ့ အလုပ္ေၾကြး က်န္ေတြ အရင္ဆံုး ျဖတ္ေနရတဲ့သေဘာျဖစ္တယ္။ အဲဒီဟာေတြကလည္း တခ်ဳိ႕ကိစၥက သတိႀကီးစြာထားၿပီးေတာ့ ဘယ္သူ႔မွလည္း မထိခိုက္ေစတဲ့နည္းနဲ႔၊ အေကာင္းဆံုး လူထုကို မထိခိုက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး အခ်ိန္ကုန္တယ္၊ အခ်ိန္ေပးရ တယ္၊ ေခါင္းလည္း စားတယ္ေပါ့။ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ႕ Development Plan ေပါ့ေနာ္။ Sector အလိုက္ ထြက္လာလိမ့္မယ္။ ေျပာမယ္ဆုိလို႔ရွိရင္ Tourism နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထြက္လာမယ္၊ SMEs နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထြက္လာမယ္။ SMEs လို႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ ျပည္နယ္အစိုးရ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ပါတယ္၊ အႀကီးစားက် ေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ေရာက္သြားၿပီးေပါ့ေနာ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ဇယား ၂ မွာ ပါတဲ့ အခ်က္ေတြေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္တဲ့ဥပေဒထဲမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ျပည္နယ္ေတြကို ခြဲေပးလိုက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ။ အဲဒီ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ၊ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြထဲက ျပည္နယ္ေတြက လုပ္လုိ႔ရတဲ့ကိစၥေတြကို လုပ္ေနရတာ ျဖစ္တယ္။ ဆုိေတာ့ ၂ လေတာင္မွ မျပည့္ေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ အမ်ားႀကီး ဒိုင္းဒုိင္း ဒုိင္းဒိုင္း ခ်လို႔ မရဘူး။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ ျပင္သြားမွာ ျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ တာ၀န္ယူတဲ့ စည္ပင္ သာယာ၊ လွ်ပ္စစ္၊ စက္မႈ၊ ဟိုတယ္/ခရီး၊ ဒါေတာ့ ငါးႏွစ္တာအတြင္း ေကာင္းေကာင္းျပင္သြားဖုိ႔ ရွိပါတယ္။

ေမး - အခု ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အၿမဲတမ္းေတြ႕ေနရတာက ျပည္နယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈလုပ္တဲ့ အခါမွာ ဗဟိုအစိုးရဘက္ဂ်က္၊ ျပည္နယ္အစိုးရဘက္ဂ်က္ စသျဖင့္ အၿမဲတမ္း ေျပာဆိုေန ရတာေတြ ရွိတယ္။ ဒီေနရာမွာ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ျပည္နယ္ဘက္ဂ်က္က နည္းတာကို ေတြ႕ရတယ္။ မလံုေလာက္တဲ့ဟာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ အကန္႔အသတ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ျပည္နယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးဖုိ႔အတြက္ ဗဟိုအစိုးရဘက္ဂ်က္ကို ယူတာလည္း ယူတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေတာ္တန္႐ံု စီမံကိန္းေတြကို ကိုယ့္ဟာကို လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အစိုးရမွာ ဘက္ဂ်က္ရွိလာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ရွိသလဲ။

ေျဖ - တကယ့္တကယ္ေတာ့ ဒါက၊ ဒီဘက္ဂ်က္က ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ပတ္ သက္ေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ျပည္နယ္အစိုးရပဲ မကဘူး တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရက ကိုယ့္ဟာကိုယ္ သီးျခားရပ္တည္လို႔ မရေအာင္ ဒီ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက လုပ္ထားတာ ျဖစ္ တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မို႔ အဓိပၸာယ္က ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ျပည္နယ္တစ္ခုခု ျဖစ္ျဖစ္၊ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရတစ္ခုခုျဖစ္ျဖစ္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ တာ၀န္ယူ၊ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ဒါနဲ႔ သီးျခားကင္းလြတ္ၿပီး ရပ္တည္လုိ႔ မရဘူး။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ျပည္နယ္အစိုးရသည္ ျပည္ေထာင္စုက ရန္ပံုေငြ မယူဘဲနဲ႔ ျပည္နယ္ သီးသန္႔၊ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ သီးသန္႔ရပ္မယ္လို႔ လုပ္လို႔ မရဘူး။ ဒါသည္ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ဆန္႔က်င္တာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ေစာနက ေျပာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဘက္ဂ်က္ကို အားကိုး ရတာ ဒါေတြ ရွိတယ္။ ျပည္နယ္ဘက္ဂ်က္နဲ႔ လုပ္ႏိုင္တာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ လုပ္ေနတာ လည္း ရွိတယ္။ ဆုိေတာ့ အေရးႀကီးတာက ဘာလဲဆုိရင္ ဖက္ဒရယ္ Constitution ေပါ့။ ပီျပင္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကို သြားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ ဘက္ဂ်က္စာရင္း က ေပၚလာလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါမွာ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ ဘက္ဂ်က္ပိုင္းဆုိင္ရာ တာ၀န္ယူမႈက ပိုႀကီးလာမယ္။ ဒီေနရာမွာ တစ္ခုရွိတာက ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ျပည္နယ္ သီးျခားကင္းလြတ္ၿပီးေတာ့ လုပ္လို႔ ရခ်င္မွ ရမယ္။ ဘာလို႔ဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဆင္းရဲတဲ့အခါမွာ၊ ေနာက္ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္း ေဒသႀကီးေတြက GDP Good က တစ္နယ္နဲ႔ တစ္နယ္ မတူဘူး။ ဆုိလုိခ်င္တာက တစ္နယ္နဲ႔ တစ္နယ္ ပိုက္ဆံ ရွာႏုိင္တဲ့ဟာ၊ ပိုက္ဆံစုႏုိင္တဲ့ဟာ ပမာဏ မတူႏုိင္ဘူး။ မတူတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မို႔လို႔ ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ္ ရပ္ပါလို႔ ေျပာရင္ အဲဒါကလည္း ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ခက္တာေပါ့ေလ။ ရပ္ႏုိင္တဲ့သူ ရွိမယ္၊ မရပ္ႏုိင္တဲ့ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြ ရွိမယ္။ အဲဒါအခါက်ရင္ ဘာျဖစ္လာမလဲ ဆုိရင္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈစနစ္ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးေတာ့ “အဟ” ႀကီးက ပိုထြက္လာလိမ့္မယ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိအေနအထားမွာ ဘာျဖစ္ေနသလဲဆုိရင္ ျပည္နယ္ဘက္ဂ်က္က သူ႔အတုိင္းအတာတစ္ခု အထိ သူ လုပ္သလို ျပည္ေထာင္စုဘက္ဂ်က္ ဆုိတာလည္း ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီအေန အထားမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။

ကၽြန္ေတာ္ ျမင္တာကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုဘက္ဂ်က္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္နယ္ ဘက္ဂ်က္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေရးႀကီးတာက Planing မွာ ေကာင္းေကာင္း လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ပဲ လိုတာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကိုယ့္ျပည္နယ္ရဲ႕ တစ္ႏွစ္စာ ကုိုယ့္ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ ဘာလုပ္ဖို႔ လုိမလဲ၊ ငါးႏွစ္စာ ဘာလုပ္ဖို႔လိုမလဲ အဲဒါ Plaining ပဲ အေရးႀကီးတာ။ Planing ကို ပထမႏွစ္မွာ ဘာဦးစားေပးမလဲ၊ ဒုတိယႏွစ္ ဘာဦးစားေပးမလဲ၊ တတိယ စတုတၳႏွစ္ ဘာဦးစားေပးမလဲဆိုတဲ့ဟာကို၊၊ ဘယ္ဟာကို ဘယ္ထဲမွာ ထည့္မလဲ။ တခ်ဳိ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္က ျပည္ေထာင္စုထဲမွာ ရွိတယ္၊ တခ်ဳိ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြက ျပည္နယ္ ထဲမွာ ရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီေတြကို ကိုယ္က Planing လုပ္တဲ့အခါမွာ တိုက္႐ိုက္သြားလိုက္ဖုိ႔ လို တယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္း ဆြဲတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ဆိုေတာ့ကာ လူထုနဲ႔ သြားေတြ႕တယ္၊ လူထုက ဒါ လုပ္ေပးပါ ေတာင္းတယ္။ ဆိုေတာ့ လူထုေတာင္းဆိုတဲ့ဟာ ခ်ေပးတယ္။ အဲဒီေတာ့ တခ်ဳိ႕ စီမံကိန္းေတြက ဟိုဘက္ ဒီဘက္ လြဲေနတာေတြေတာင္ ျဖစ္တယ္။

ဟိုလိုု လုပ္ေပးပါ၊ ဒီလုိ လုပ္ေပးပါ။ လူႀကီးလာရင္ ေတြ႕တုန္းေတာင္းသြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူႀကီးက On the Spot ကဲ လုပ္ေပးလိုက္ဆုိၿပီးေတာ့။ ေသခ်ာ မစဥ္းစားဘူး၊ ေျမျပင္ကို ၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္တာ မဟုတ္ဘူး။ လူမ်က္ႏွာၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ စီမံကိန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ လြဲတာ ေခ်ာ္တာ၊ မလိုအပ္တာတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္တယ္...

ဆိုေတာ့ ဘက္ဂ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းမွ မဟုတ္ဘူး၊ ျပည္နယ္၊ တုိင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ တကယ့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းအရ သြားတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ လူတစ္ေယာက္က ငါ့ေဒသမို႔ လုပ္ေပးလိုက္၊ လုပ္ေပးပါဆိုတာမ်ဳိး။ တခ်ဳိ႕က ႏိုင္ငံေရးအရ ဆြဲေဆာင္စည္း႐ံုး ခ်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ငါ ဒါလုပ္ေပးမယ္ဆိုၿပီး သြားတဲ့ဟာမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ အေရးႀကီးတာက ျပည္နယ္ဘက္ဂ်က္က Full Authority ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္း၊ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ဘက္ဂ်က္ကို မွီခိုေနရျခင္း၊ မမွီခိုေနရျခင္းထက္ အေရးအႀကီးဆံုးက ပိုက္ဆံ ဘယ္က လာလာ၊ သံုးတဲ့အခါ တကယ့္ စနစ္တက် မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္နဲ႔ သြားဖို႔ပဲ လိုတာ။ ျပည္ေထာင္စုက လာလည္း ဒီပိုက္ဆံပဲ၊ ျပည္နယ္က လာလည္း ဒီပိုက္ဆံပဲ။ ကိုယ့္အိတ္ထဲမွာ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ ကိုယ္သံုးရလည္း ဒီပိုက္ဆံပဲ။ သူမ်ားဆီက လာလည္း ပိုက္ဆံပဲ။ ဆုိေတာ့ ပိုက္ဆံခ်င္းအတူတူ အေရးအႀကီးဆံုးက ကိုယ့္ျပည္နယ္အတြက္ ဘာလို သြားမယ္၊ ဘယ္လို လုပ္မယ္၊ ဘာေတြေပး မယ္။။ ေတာင္းစရာ မလုိဘူး။ ေတာင္းလို႔ ေပးတာ မဟုတ္ဘူး။

ကၽြန္ေတာ္ မၾကာခဏ ေျပာတာ ရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ ေတာင္းလုိ႔ ေပးတာ မဟုတ္ဘူး။ ေတာင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စဥ္းစားစရာေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ေပးသင့္၊ မသင့္ဆိုတဲ့ကိစၥက ဒီဟာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ျဖစ္-မျဖစ္၊ လိုအပ္-မလိုအပ္ အဲဒါေတြ သံုးသပ္ၿပီး ေတာ့မွ လုပ္တာ အေကာင္းဆံုးပဲလို႔ အမွန္အတုိင္း ျမင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ တစ္ေလွ်ာက္လံုးက ဘာလဲဆုိရင္ ဟိုလိုု လုပ္ေပးပါ၊ ဒီလုိ လုပ္ေပးပါ။ လူႀကီးလာရင္ ေတြ႕တုန္းေတာင္းသြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူႀကီးက On the Spot ကဲ လုပ္ေပးလိုက္ဆုိၿပီးေတာ့။ ေသခ်ာ မစဥ္းစားဘူး၊ ေျမျပင္ကို ၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္တာ မဟုတ္ဘူး။ လူမ်က္ႏွာၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ စီမံကိန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ လြဲတာ ေခ်ာ္တာ၊ မလိုအပ္တာတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္တယ္။

အဲဒီေတာ့ အေရးႀကီးဆံုးက ျပည္ေထာင္စုဘက္ဂ်က္က လာလို႔၊ ျပည္နယ္ဘက္ဂ်က္က မေလာက္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ကပဲ လာလာ ပိုက္ဆံ ပိုက္ဆံပဲ။ ဒီပိုက္ဆံကို မဟာဗ်ဴဟာ က်က် စီမံကိန္း၊ မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္ ေသခ်ာဆြဲထားၿပီးေတာ့ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ငါတုိ႔ ဘယ္ဟာကို ရေအာင္လုပ္ေပးမယ္၊ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ဘယ္ဟာကို ရေအာင္ထည့္မယ္ ဆိုတဲ့ဟာ။ အဲဒီထဲမွာ လူထုက ေတာင္းဆိုလာတဲ့ဟာ ငါတုိ႔ လုပ္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး လုပ္ခ်လိုက္ၿပီဆုိရင္ ဒီဥစၥာက ျပတ္သြားၿပီ။ ဒါကလည္းပဲ ဒီဘက္ဂ်က္ထဲမွာ မထြက္ႏုိင္ဘူး။ ေနာက္ႏွစ္ ေနာက္ႏွစ္ ေတြမွာ ဒါေတြ လုပ္သြားဖုိ႔ ရွိပါတယ္။

ေမး - ခ်င္းျပည္နယ္မွာ မ်ဳိးႏြယ္စု မတူကြဲျပားမႈက အားေကာင္းတာကို ေတြ႕ေနရတယ္။ ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈဆိုရင္ အားလံုးရဲ႕ Mind Set ကို ခ်ိန္းဖို႔ လိုတယ္ေပါ့။ ၀န္ႀကီး ယူထားတဲ့ က႑ေတြဆုိရင္ လူအမ်ားနဲ႔ ထိေတြ႕ေနရတဲ့ က႑ေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိး ေနရာမွာ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ေျပလည္ေအာင္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ ႀကိဳတင္ျပင္ ဆင္ထားတာေတြ ရွိသလား။ ဘယ္လိုမ်ဳိး ျပင္ဆင္ထားသလဲ။

အေရးႀကီးတာ လူတိုင္းကို တန္ဖုိးေပးဖုိ႔၊ လူတုိင္းကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ပဲ။ ၿပီးေတာ့မွ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သည္ ခြဲလို႔ ခြာလို႔မရတဲ့ မိသားစုတစ္ခုတည္းပါ ဆိုတဲ့ဟာကို နားလည္ဖို႔ လိုတယ္...

ေျဖ - အဓိကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ေစာေစာကတည္းက ခ်င္းသန္းေခါင္စာရင္းကိစၥတို႔ ဘာတို႔ ေတာက္ေလ်ာက္ကိုင္တြယ္လာခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ခ်င္းလူမ်ဳိးေတြထဲက မတူကြဲျပား မႈကို သိသလို သူတို႔ထဲက ဒဏ္ရာေတြကို ကၽြန္ေတာ္ သိတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မို႔ လို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ထဲမွာ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ရမလဲဆိုတာထက္ အေရးႀကီးတာ လူတိုင္းကို တန္ဖုိးေပးဖုိ႔၊ လူတုိင္းကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ပဲ။ ၿပီးေတာ့မွ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သည္ ခြဲလို႔ ခြာလို႔မရတဲ့ မိသားစုတစ္ခုတည္းပါ ဆိုတဲ့ဟာကို နားလည္ဖို႔ လိုတယ္။ အေရးႀကီးတာက ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႔ မ်ားေသာအားျဖင့္က ကိုယ့္ရဲ႕ Idenity, ကိုယ္က ပလက္၀က ျဖစ္တယ္၊ ကိုယ္က ခူမီး မ်ဳိးႏြယ္စုကျဖစ္တယ္ ဆုိတဲ့ဟာခ်ည္းကိုပဲ မလိုအပ္ဘဲနဲ႔ အတင္းႀကီးကို ေဖာ္ေနတဲ့ ကိစၥမ်ဳိး ကၽြန္ေတာ္ မလုပ္ဘူး။ ဘာလု႔ိဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တာ၀န္ယူတာသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ တစ္ခုလံုးကို တာ၀န္ယူရတာ ျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ပလက္၀ ၀န္ႀကီး မဟုတ္ဘူး။ ခ်င္းျပည္ နယ္ ၀န္ႀကီး ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ Mind Set ပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ ရွိတယ္။ ဟို ကိုးၿမိဳ႕နယ္မွာ ဘယ္ေဒသကို ဦးစားေပးရမယ္ဆုိတဲ့ Principle ရွိထားတယ္။ ေျမာက္ဘက္ျခမ္းကလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ ေတာင္ဘက္ျခမ္းကလည္း ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ တခ်ဳိ႕က် ေတာ့ ေတာင္ျခမ္း ေျမာက္ျခမ္း မေျပာနဲ႔လို႔ ေျပာတာ ရွိတယ္။ ဟို အဲဒီေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ေတာ့ ေတာင္ျခမ္း ေျမာက္ျခမ္းဆုိတာ ျဖစ္ေနဦးမွာပဲ။ ေသြးခြဲတဲ့အေနနဲ႔ မဟုတ္ဘူး။ ပထ၀ီအရ ေျပာရတာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က တီးတိန္၊ တြန္းဇံလို႔ ေျပာမေနခ်င္ဘူး။ တီးတိန္၊ တြန္းဇံလို႔ ေျပာတဲ့အခါ လူမ်ဳိးပိုဆန္တယ္။ ဆုိေတာ့ ဘယ္ဘက္အျခမ္းလဲ၊ အလယ္ပိုင္းျခမ္း၊ ေတာင္ျခမ္း၊ ေျမာက္ျခမ္း မွ်ေအာင္လုပ္ပါလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပထ၀ီကို ၾကည့္ၿပီး ေျပာတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီပထ၀ီ က ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ တကယ့္တကယ္မွာ ဒီေျမပံုနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရတဲ့အခါမွာ ဘယ္နားမွာ ပိုလို တယ္၊ ဘယ္နားမွာေတာ့ ရေသးတယ္ဆိုတဲ့ကိစၥေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ အသိဆံုး ျဖစ္တယ္။

ဥပမာ မႏွစ္တုန္းက Support လာတဲ့အခါမွာ အလယ္ပိုင္းေဒသမွာ အမ်ားဆံုး လာတယ္။ ဒီ ဟားခါး၊ ထန္တလန္၊ ဖလမ္းတို႔က Support ေတြ အမ်ားဆံုးပဲ။ ဘာလို႔ ဆိုရင္ ႏုိင္ငံျခားေရာက္ တဲ့သူေတြမွာ သူတုိ႔က အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ေတာင္ပိုင္းျခမ္း မင္းတပ္၊ ကန္ပက္လက္၊ ပလက္၀ေတြမွာက အနည္းဆံုးပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒါကို အၿမဲတမ္း Hight Light လုပ္ေပးေလ့ ရွိတယ္။ ငါတုိ႔ ကူေပးလိုက္တဲ့အရာတစ္ခုက သူတို႔အတြက္ ၿငိ္မ္းခ်မ္းေစခ်င္တယ္၊ ငါတုိ႔ ကူေပး လုိက္တဲ့အရာတစ္ခုေၾကာင့္ သူတို႔ၾကားမွာ ေနာက္ထပ္ ဒဏ္ရာေတြ၊ ေသြးကြဲမႈေတြ မျဖစ္ဖို႔ အေရး ႀကီးတယ္။ ဒါ ကၽြန္ေတာ္ အၿမဲတမ္း ေျပာတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ဘယ္လုိျပင္သလဲလို႔ ေျပာရင္ ကၽြန္ေတာ္သည္ မ်ဳိးႏြယ္စုတစ္ခုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ခန္႔ထားတဲ့ဟာ ကိုယ္၌ကလည္း ျပည္နယ္တစ္ခုလံုး အတြက္ ဆုိၿပီးေတာ့ တုိက္႐ိုက္ခန္႔တာ ျဖစ္တယ္။ ဆုိေတာ့ အားလံုးအတြက္ တစ္ေျပးညီ သံုးတယ္၊ စဥ္းစားတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ မတူကြဲျပားတဲ့ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြရဲ႕ သူတုိ႔ရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ၀ိေသသေတြကို ကၽြန္ေတာ္ အၿမဲတမ္း တန္ဖုိးထားတယ္။ အခုဆိုလုိ႔ရွိရင္ ကၽြန္ေတာ္ ကန္ပက္လက္ကုိ ႏွစ္ေခါက္ ေရာက္ၿပီးၿပီ။ ဇြန္လထဲလည္း တစ္ေခါက္ ထပ္သြားဦးမယ္။။ ပလက္၀ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေခါက္ပဲ ေရာက္တယ္။ ေနာက္တစ္ေခါက္ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္ေတာ့ လာမလဲ မသိဘူး။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဟိုဘက္ ဖလမ္းတို႔ဘက္၊ ဒါလည္း ဒီအတုိင္းပဲ။

အေရးႀကီးတာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ အေရးအႀကီးဆံုးက Principle သြားေနဖို႔ပဲ။ တာ၀န္ ယူတဲ့သူေတြ Principle ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တာ၀န္သည္ ကိုယ့္လူမ်ဳိး၊ ကိုယ့္မ်ဳိးႏြယ္စုကိုပဲ ဦးစားေပး ၾကည့္ဖုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ အလိုအပ္ဆံုးက ဘယ္သူလဲ၊ ခ်င္းျပည္နယ္တစ္ခုလံုးရဲ႕ Stress ႀကီးကို ကိုယ္ ကိုင္ရတာ။ အဲဒါကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က နားလည္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က ဘာလဲဆိုရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ ျပင္ပမွာရွိတဲ့ ခ်င္းေတြ အတြက္ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ဟာပဲ။ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ခ်င္းျပည္နယ္မွာပဲ ေနထိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရသည္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းက ခ်င္းေတြအတြက္ဘဲ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာရင္ ေတာ္ေတာ္မွားတယ္။ ခ်င္းျပည္ အျပင္ဘက္ရွိတဲ့လူေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အမွတ္မမွားဘူးဆုိလုိ႔ရွိရင္ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ခ်င္းျပည္နယ္ျပင္ပမွာ ေနတဲ့လူက တစ္၀က္ေလာက္ရွိတယ္။ ခ်င္းလူမ်ဳိးရဲ႕ တစ္၀က္ေလာက္ ရွိတယ္။ စာရင္းအေဟာင္းအရ ၁၂ သိန္း ရွိတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ သိထားရတယ္။ ဒါ ဟုတ္လား မဟုတ္လားေတာ့ မသိဘူး။ ဒါက စာရင္းက မထြက္ေသးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မသိေသးဘူး။ အဲဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ ျပင္ပရွိတဲ့ ၇ သိန္းရွိမယ္။ ပိုမ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေလာက္ ျဖစ္လား၊ မျဖစ္လားေတာ့ မသိဘူး။ ေသခ်ာတာ အနည္းဆံုးကေတာ့ သံုးသိန္း၊ ေလးသိန္းထက္ မေလ်ာ့ဘူး ခ်င္းျပည္နယ္ ျပင္ပမွာ ရွိတာ။ အဲဒီ ေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္ ျပင္ပမွာရွိတဲ့ အေရအတြက္သည္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းမွာ ရွိတဲ့အေရအတြက္ နဲ႔ မတိမ္းမယိမ္း ျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္ အစိုးရသည္ ခ်င္းျပည္နယ္နယ္နိမိတ္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ ခ်င္းေတြ အတြက္ပဲ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာရင္ ေတာ္ေတာ္မွားတယ္။

ခ်င္းျပည္နယ္ကို ေကာင္းေအာင္ မျပင္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ အျပင္ဘက္ကို ေရာက္သြားတဲ့လူေတြက ျပန္မလာဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ခ်င္းျပည္နယ္အျပင္ဘက္မွာ ေရာက္ေနတဲ့လူေတြကို ခ်င္းျပည္နယ္ထဲ ျပန္လာဖုိ႔အတြက္က ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ လုပ္သမွ်က အျပင္ဘက္ကလူေတြ စိတ္၀င္တစားနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ျပန္လာႏုိင္မလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္...

ကိုယ့္နယ္နိမိတ္စည္းရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာ ေနေသာသူမ်ားအတြက္ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘာကူေပးႏုိင္မလဲ။ ဆိုေတာ့ အဲဒါသည္ ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရအတြက္ စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္တယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ေကာင္းေကာင္း ေမာင္းႏွင္ႏုိင္တယ္၊ ေကာင္းေကာင္း ဦးေဆာင္ႏုိင္တယ္၊ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆုိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ျပင္ပမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ခ်င္းမ်ားသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ထဲကုိ ျပန္လာမွာ ျဖစ္တယ္။ အခုက ဘာျဖစ္ေနသလဲဆိုရင္ ခ်င္းျပည္နယ္က အဆင္မေျပလို႔ အျပင္ ထြက္ၾကတာ။ ဟားခါး၊ ဖလမ္း၊ တီးတိန္ကလူေတြ ကေလးမွာ အေျခခ်ၾကတယ္၊ စစ္ကုိင္းတုိင္းမွာ လာဆင္းၾကတယ္။ မတူပီ၊ မင္းတပ္ဘက္ကလူေတြ ဂန္႔ေဂါတို႔၊ ေဆာတုိ႔မွာ လာအေျခခ်ၾကတယ္။ ပလက္၀တုိ႔ဘက္က လူေတြက ရန္ကုန္ကို လာထြက္ၾကတယ္။ ဆုိေတာ့ ရွိသမွ်လူေတြက အျပင္ဘက္ ထြက္ၾကတယ္။ ဆိုေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရအေနနဲ႔ နယ္နိမိတ္းစည္းျပင္ပ ေနသူမ်ားလို႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ေကာင္းေအာင္ မျပင္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ အျပင္ဘက္ကို ေရာက္သြားတဲ့လူေတြက ျပန္မလာဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ခ်င္းျပည္နယ္အျပင္ဘက္မွာ ေရာက္ေနတဲ့လူေတြကို ခ်င္းျပည္နယ္ထဲ ျပန္လာဖုိ႔အတြက္က ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ လုပ္သမွ်က အျပင္ဘက္ကလူေတြ စိတ္၀င္တစားနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ျပန္လာႏုိင္မလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၿမိဳ႕သစ္ေတြ လုပ္ေနတယ္။ ဟားခါးမွာ၊ ဖလမ္းမွာ၊ ပလက္၀မွာ။ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ၿမိဳ႕သစ္ကိစၥေတြ လုပ္တယ္။ ဒီၿမိဳ႕သစ္ေတြက အကုန္လံုး အဘက္ဘက္ Infrastructure ေကာင္းတယ္ ဆိုရင္ ျပန္လာမွာပဲ။ ျပန္လာၾကဆိုတဲ့ဟာ ျဖစ္မယ္။ ဒါက ဒီငါးႏွစ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္မယ့္ အပိုင္း။

ဆုိေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္က Isolated Area ျဖစ္တယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္သည္ ခ်င္းလူမ်ဳိးအတြက္ ျပန္လာရမယ့္ ေနရာ၊ ျပန္လာဖုိ႔ သိပ္ေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ေနရာ ျဖစ္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ျပည္နယ္ျပင္ပမွာ ရွိတဲ့လူေတြက ခ်င္းျပည္နယ္ကို ျပန္လည္စိတ္၀င္စားၿပီးေတာ့ ျပန္လာခ်င္ေအာင္၊ ဟားခါးမွာ ေနရာတစ္ေနရာ ယူထားမွ ျဖစ္မယ္၊ ဖလမ္းမွာ အိမ္ေဆာက္ထားမွ ျဖစ္မယ္ဆုိတဲ့ အေတြးနဲ႔ ငါတို႔ ခ်င္းျပည္ကို ျပန္လာၾကမယ္ဆုိတာမ်ဳိး ျဖစ္ေအာင္ ဒီငါးႏွစ္အတြင္း လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာင္ထြန္းလင္း